Ban giám khảo đã chọn ra 6 cuốn sách đến từ sáu ngôn ngữ khác nhau nằm trong danh sách rút gọn tranh giải Booker quốc tế năm nay. Người chiến thắng giải thưởng 2022 sẽ được công bố vào ngày 26 tháng 5.
Trong sáu cuốn sách hiện đang tranh giải thưởng tiểu thuyết dịch thì có năm cuốn do phụ nữ viết và ba cuốn do phụ nữ dịch. Giải thưởng International Booker dành cho “tác phẩm hư cấu hay nhất từ khắp nơi trên thế giới” đã được dịch sang tiếng Anh, trao giải thưởng tiền mặt trị giá 50.000 bảng Anh, được chia đều cho tác giả và dịch giả.
Sau khi đọc 135 cuốn sách, Ban giám khảo đã chọn sáu tựa sách từ sáu ngôn ngữ khác nhau, tất cả đều “khám phá biên giới và ranh giới của trải nghiệm con người”, theo Trưởng Ban giám khảo Frank Wynne.
Wynne nói: “Với tư cách là ban giám khảo, chúng tôi rất vui vì được đọc nhiều cuốn sách đặc biệt. “Việc chọn một danh sách rút gọn trong số đó thật khó khăn và đôi khi rất đau lòng.” Ông nói, các tựa sách mà ông đã chọn cùng với các giám khảo đồng nghiệp Merve Emre, Petina Gappah, Viv Groskop và Jeremy Tiang “cung cấp những cái nhìn về văn học từ khắp nơi trên thế giới. Tất cả đều có chung một nét độc đáo mãnh liệt và ngoạn mục, là minh chứng cho khả năng sáng tạo vô tận của tiểu thuyết.”
Trưởng Ban Giám khảo Fank Wynne. Ảnh: Nick Bradshaw
Người đoạt giải Nobel Tokarczuk và dịch giả của cô Jennifer Croft trước đó đã giành giải thưởng cho cuốn sách Những chuyến bay vào năm 2018. Năm nay, họ đang nắm trong tay cơ hội giành chiến thắng lần thứ hai cho The Books of Jacob (tạm dịch: Cuốn sách của Jacob) dày 900 trang , mà Wynne so sánh với kiệt tác thảm thêu Bayeux, bởi sự lộng lẫy của nó
Trong khi đó, Tomb of Sand (tạm dịch: Mộ cát) của Shree và dịch giả Daisy Rockwell của cô là cuốn sách tiếng Hindi đầu tiên lọt vào danh sách rút gọn trong lịch sử 17 năm của giải thưởng. Các giám khảo khen ngợi sách “liên tục thay đổi quan điểm và khung thời gian” cùng “rộng lớn và không thể cưỡng lại".
Ngoài ra, còn có tuyển tập truyện ngắn Cursed Bunny (tạm dịch: Chú thỏ bị nguyền rủa) của Bora Chung, do Anton Hur và Heaven dịch từ tiếng Hàn. Sách có sự kết hợp các yếu tố kinh dị và khoa học viễn tưởng để phê phán chủ nghĩa tư bản.
Kawakami được đề cử cho Heaven (tạm dịch: Thiên đường), một cuốn tiểu thuyết về một cậu bé 14 tuổi bị bắt nạt không ngừng, được Sam Bett và David Boyd dịch từ tiếng Nhật. Nhà phê bình Nadja Spiegelman, trong một bài viết trên The New York Times đã đánh giá, những cảnh bắt nạt trong cuốn sách “rất chi tiết và thực tế đến mức bạn gần như có thể tự mình cảm nhận được nỗi đau”. Ban giám khảo gọi Heaven là “một cuốn tiểu thuyết gay gắt, ngột ngạt” sử dụng câu chuyện bắt nạt học đường để đưa ra lời phê bình về đạo đức của Nietzsche. Họ nói: “Sức mạnh của bản dịch của Sam Bett và David Boyd nằm ở khả năng truyền đạt được cả những ý tưởng triết học, trừu tượng của Mieko Kawakami và kịch tính trong con người đáng thương của cô ấy”.
Hoàn thiện danh sách rút gọn là Elena Knows (tạm dịch: Elena biết) tiểu thuyết một phần tội phạm, một phần đạo đức của Claudia Piñeiro, được Frances Riddle dịch từ tiếng Tây Ban Nha. Sách kể về một người mẹ đau buồn, người đã chuyển sang làm thám tử để điều tra vụ tự sát rõ ràng của con gái mình. Kathleen Rooney, trong một bài đánh giá cho The New York Times, nói rằng tiểu thuyết thoạt nhìn có vẻ giống như “một bí ẩn chặt chẽ và ngắn gọn”, tuy nhiên “đó cũng là một bài bình luận xuyên suốt về mối quan hệ mẹ con, sự phẫn nộ của bộ máy quan liêu, gánh nặng của việc chăm sóc và sự áp đặt của giáo điều tôn giáo lên phụ nữ”; Cuốn A New Name: Septology VI-VII của Jon Fosse, được Damion Searls dịch từ tiếng Na Uy. Các giám khảo cho biết phần cuối cùng của loạt phim Septology của Fosse “tập hợp nghệ thuật, cái chết và ý tưởng về Chúa với một ân sủng rộng lớn, dịu dàng".
6 cuốn sách lọt vào danh sách rút gọn Giải Booker quốc tế 2022.
Như thường lệ, danh sách rút gọn được thống trị bởi các nhà xuất bản độc lập. Tilted Axis và Honford Star, lần lượt xuất bản Tomb of Sand và Cursed Bunny, đã có những cuốn sách được đề cử cho giải thưởng lần đầu tiên trong năm nay. Năm nay cũng đánh dấu lần đầu tiên một dịch giả làm chủ tọa hội đồng giám khảo.
“Dịch thuật là một vũ điệu thân mật, phức tạp vượt qua biên giới, văn hóa và ngôn ngữ. Có rất ít điều để so sánh với sự kinh ngạc và vui mừng khi khám phá ra sự kết hợp hoàn hảo giữa nhà văn và dịch giả” Wynne nói. Mặc dù ông thừa nhận rằng quá trình đánh giá đôi khi rất "khó khăn", ông nói rằng việc công bố danh sách rút gọn cùng ngày với sinh nhật lần thứ 60 của mình là "món quà tuyệt vời nhất mà tôi có".
Người chiến thắng giải thưởng 2022 sẽ được công bố vào ngày 26 tháng 5.
| Booker Quốc tế là giải thưởng được trao hàng năm dành cho một cuốn sách được dịch ra tiếng Anh và xuất bản tại Anh hoặc Ireland trong năm đó. Giải thưởng trị giá 50.000 bảng Anh sẽ được chia đều cho tác giả và dịch giả của cuốn sách chiến thắng, những tác phẩm còn lại được đề cử sẽ nhận được 1.000 bảng. Kể từ năm 2016, giải thưởng bắt đầu trao cho một tác phẩm thay cho một tác giả như trước đây. Giải Booker Quốc tế năm ngoái được trao cho cuốn tiểu thuyết At Night All Blood is Black của nhà văn người Pháp David Diop và dịch giả Anna Moschovakis. |
HOÀNG DIỆP dịch theo nytimes.com
VNQD