Văn học thế giới trong tuần vừa rồi có một số điểm đáng chú ý, series Harry Potter được chuyển thể thành phim truyền hình, hay nữ đạo diễn đoạt giải Oscar - Chloé Zhao, đang trong quá trình đưa lên màn ảnh cuốn sách Hamnet chiến thắng giải Women’s Prize for Fiction 3 năm trước đây. Ngoài ra, Márquez cũng đã trở thành nhà văn Latin được dịch nhiều nhất 20 năm qua, trong khi Houellbecq thì lại đắm chìm trong các vụ kiện…
Harry Potter sẽ có phiên bản truyền hình
Mới đây, nền tảng trực tuyến Max (trước đây là HBO Max) đã thông báo rằng sẽ có một bản chuyển thể dài tập series Harry Potter J.K.Rowling. Tuy vậy chi tiết về dàn diễn viên, biên kịch và người dẫn truyện vẫn đang được giữ bí mật.
Như vậy thì series này sẽ có một dàn diễn viên hoàn toàn mới để dẫn dắt một thế hệ người hâm mộ mới, với đầy đủ các chi tiết tuyệt vời, những nhân vật độc đáo và các địa điểm ấn tượng mà người hâm mộ Harry Potter đã yêu thích suốt 25 năm qua. Cho đến ngày nay, bộ truyện vẫn là một “hiện tượng văn hóa” có quy mô tầm cỡ khi “vũ trụ” Harry Potter gồm sách, phim, chương trình sân khấu, trò chơi điện tử… đã có giá trị ước tính khoảng 25 tỉ USD.
Phía nhà sản xuất đảm bảo rằng mỗi một tập trong phần mới này sẽ chân thực và gần gũi hơn với tác phẩm gốc. Nó sẽ lấy các bộ phim điện ảnh như một cốt lõi, từ đó có sự điều chỉnh cũng như phát triển sao cho phù hợp. J.K.Rowling cũng sẽ tham gia điều hành sản xuất, cùng Neil Blair và Ruth Kenley-Letts. Rowling cho: “Cam kết của Max trong việc bảo toàn được tính toàn vẹn của tác phẩm gốc là rất quan trọng. Tôi cũng muốn trở thành một phần của bản chuyển thể mới, bởi nó cho phép tác phẩm của tôi đạt đến mức độ sâu sắc và thật chi tiết mà chỉ một bộ phim truyền hình dài tập mới có thể làm được”.
Márquez vượt Cervantes trở thành nhà văn viết tiếng Tây Ban Nha được dịch nhiều nhất
Vượt Cervantes, Marquez trở thành nhà văn viết tiếng Tây Ban Nha được dịch nhiều nhất 20 năm qua.
Mới đây, tác giả của cuốn Trăm năm cô đơn đã vươn lên vị trí đầu tiên của danh sách những tác phẩm tiếng Tây Ban Nha được dịch ra 10 thứ tiếng nhiều nhất 20 năm qua, vượt qua cả Cervantes, người đã nắm giữ chính kỉ lục này 80 năm qua. Những phát hiện này xuất hiện sau khi Instituto Cervantes, tổ chức thúc đẩy ngôn ngữ và văn hóa Tây Ban Nha trên khắp thế giới, bắt đầu thu thập dữ liệu để tập hợp Bản đồ dịch thuật thế giới mới của mình.
Theo đó chúng được thu thập từ khi văn chương Mĩ Latin bắt đầu bùng nổ vào khoảng những năm 1950, khi các nhà văn lớn như García Márquez, Mario Vargas Llosa, Carlos Fuentes và Julio Cortázar gây được chú ý trên thế giới. Raquel Caleya, người đứng đầu bộ phận văn hóa tại Instituto Cervantes, cho biết bản đồ sẽ được mở rộng trong tương lai để chứa càng nhiều ngôn ngữ càng tốt.
10 nhà văn được dịch nhiều nhất ở 10 ngôn ngữ lớn trong 20 năm từ 2000 đến 2021, xếp theo thứ tự, gồm có García Márquez ở vị trí số một, tiếp theo là Isabel Allende, Jorge Luis Borges, Mario Vargas Llosa, Cervantes, Carlos Ruiz Zafón, Arturo Pérez-Reverte, Luis Sepúlveda, Roberto Bolaño và Javier Marias.
Tuy nhiên, kết quả xét trên toàn bộ thời gian đã được ghi nhận không giống 20 năm qua. Trong đó, Cervantes lại vượt Márquez lên vị trí đầu bảng. Ông cũng đứng trên Allende, Borges, Vargas Llosa, Federico García Lorca, Pablo Neruda, Fuentes, Pérez-Reverte và Ruiz Zafón… trong số những người bán được nhiều nhất.
Ngoài ra cũng có nhiều sự khác biệt thú vị giữa các ngôn ngữ. Nhà làm phim và nhà văn người Pháp gốc Chile - Alejandro Jodorowsky là nhà văn tiếng Tây Ban Nha được dịch nhiều nhất sang tiếng Pháp, trong khi hai tiểu thuyết gia được dịch sang tiếng Anh nhiều nhất là Allende và tác giả thiếu nhi người Tây Ban Nha - Isabel Sánchez Vegara.
Michel Houellebecq thua kiện trong tác phẩm mà mình diễn xuất
Tòa án Amsterdam đã bác đi đơn khiếu nại của tác giả người Pháp, khi ông muốn tạm đình chỉ tác phẩm có chứa những cảnh quan hệ tính giao giữa ông với một phụ nữ trẻ. Theo đó Houellebecq đã tham gia vào dự án điện ảnh mang tính thử nghiệm, nói về mối quan hệ giữa tiền bạc và tình dục.
Kết quả không như nhà văn mong đợi, bởi nhẽ khi đến Amsterdam để quay phim vào tháng 12 năm 2022, ông đã kí vào văn bản thỏa thuận để xuất hiện trong một bộ phim mà không có ràng buộc nào, ngoại trừ điều khoản duy nhất là các khung ảnh sẽ không chứa đồng thời khuôn mặt và phần phía dưới cơ thể của ông.
Tuy nhiên, vào ngày 23 tháng 12, ba ngày trước khi tác phẩm đóng máy, Houellebecq đã rời dự án. Trong một bức thư được đăng trên trang web cá nhân, nhà văn cho biết “quan niệm về tác phẩm nghệ thuật của ông và đạo diễn người Hà Lan hoàn toàn trái ngược nhau”, dẫn đến bản thân không thể tiếp tục được dự án này.
Biện hộ cho mình, Houellebecq đã lập luận rằng bản thân phải vật lộn với chứng trầm cảm nặng vào thời điểm kí thỏa thuận và đã uống nhiều rượu, nên việc kí kết không có giá trị. Dù vậy Tòa án đã bác bỏ vì thiếu giấy chứng nhận của bác sĩ chứng minh tình trạng của Houellebecq, và đặt câu hỏi liệu rượu có được uống trước chứ không phải sau khi kí thỏa thuận hay không?
Đầu tháng này, một tòa án khác ở Paris cũng đã bác bỏ đơn khiếu nại trong đó Houellebecq lập luận rằng đoạn phim đã làm tổn hại đến cuộc sống riêng và danh dự của ông, cũng như lan truyền những lời dối trá về vợ của mình. Trước đó trong các cuộc phỏng vấn, Houellebecq đã nhiều lần bảo vệ nguyên tắc phụ nữ được trả tiền để quan hệ tính giao, đồng thời chỉ trích nặng nề quê hương của ông vì đã coi mại dâm là bất hợp pháp vào năm 2016.
Chloé Zhao sẽ chỉ đạo phim chuyển thể từ Hamnet của Maggie O'Farrell
Tiểu thuyết Hamnet và đạo diễn Chloe Zhao.
Sau Eternals thuộc về vũ trụ siêu anh hùng Marvel, nhà biên kịch kiêm đạo diễn từng đoạt giải Oscar - Chloé Zhao mới đây đã thông báo mình sẽ trở lại với một tác phẩm đầy tính nghệ thuật và “cân não” hơn. Đó là chuyển thể tiểu thuyết lịch sử Hamnet của nữ văn sĩ Maggie O'Farrell, ra mắt vào năm 2020, lên màn ảnh rộng.
Theo đó tác phẩm gốc này đã giành chiến thắng Giải thưởng Women’s Prize for Fiction (tiền thân là giải Orange) cũng như Giải thưởng của Hội phê bình sách quốc gia về tiểu thuyết. Tác phẩm kể về câu chuyện của Agnes, vợ của William Shakespeare khi bà đau buồn trước cái chết của đứa con trai duy nhất, Hamnet, 11 tuổi, vì bệnh dịch hạch. Song song cùng với điều đó, tiểu thuyết cũng đi theo nhịp diễn tiến từ khi khởi đầu hôn nhân của Agnes với Shakespeare trẻ tuổi, người không bao giờ được nhắc chính danh trong cuốn tiểu thuyết.
Theo những thông tin đã được tiết lộ, O'Farrell - tác giả của cuốn tiểu thuyết, sẽ đồng biên kịch với Zhao. Tại Việt Nam, tác phẩm Nomadland (tựa Việt: Cõi người dưng) – nguyên bản của chính bộ phim đã từng chiến thắng nhiều giải Oscar do Zhao làm đạo diễn, cũng sắp được NXB Phụ nữ Việt Nam ra mắt bản dịch tiếng Việt.
NGÔ THUẬN PHÁT dịch theo The Guardian và LitHub.
VNQD